Theo AP, nghị quyết liên quan được thông qua vào sáng 18-11, theo giờ Việt Nam, với 13 phiếu thuận và không có phiếu chống. Nga - quốc gia trước đó đã lưu hành một dự thảo nghị quyết cạnh tranh - cùng với Trung Quốc bỏ phiếu trắng.

Bước đi then chốt

Thoả thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas có hiệu lực từ ngày 10-10, nhưng các cáo buộc vi phạm từ hai bên đã đe dọa làm đổ vỡ thỏa thuận trong nhiều tuần sau khi được triển khai. Do đó, cuộc bỏ phiếu lần này được xem là bước tiếp theo mang tính then chốt đối với lệnh ngừng bắn mong manh và các nỗ lực xác định tương lai của Gaza sau hơn hai năm chiến tranh giữa Israel và Hamas. Nghị quyết cũng được xem là yếu tố quan trọng nhằm hợp thức hóa một cơ quan quản trị chuyển tiếp và trấn an các quốc gia đang cân nhắc gửi quân đến Gaza.

Nghị quyết của Mỹ ủng hộ kế hoạch ngừng bắn 20 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo đó thành lập một Hội đồng Hòa bình (Board of Peace) với vai trò là cơ quan chuyển tiếp, do chính ông Trump đứng đầu. Nghị quyết cũng cho phép triển khai lực lượng ổn định quốc tế và trao cho lực lượng này một nhiệm vụ rộng, bao gồm giám sát biên giới, bảo đảm an ninh và giải trừ quân sự trong vùng lãnh thổ. Thời hạn ủy quyền cho hội đồng và lực lượng này kết thúc vào cuối năm 2027.

Nghị quyết của Mỹ kêu gọi lực lượng ổn định quốc tế bảo đảm "quá trình giải trừ vũ trang Dải Gaza" và "loại bỏ vũ khí vĩnh viễn khỏi các nhóm vũ trang phi nhà nước". Nhưng có một câu hỏi lớn là làm thế nào để giải giáp Hamas, lực lượng chưa hoàn toàn chấp nhận bước đi này. Nghị quyết cho phép lực lượng "sử dụng mọi biện pháp cần thiết để thực hiện nhiệm vụ", phù hợp với luật pháp quốc tế - đây là công thức ngôn ngữ của Liên hợp quốc ám chỉ việc sử dụng vũ lực quân sự.

Nghị quyết nêu rõ lực lượng ổn định quốc tế sẽ hỗ trợ bảo đảm an ninh các khu vực biên giới, phối hợp cùng lực lượng cảnh sát Palestine đã được họ huấn luyện và thẩm tra. Họ cũng sẽ phối hợp với các quốc gia khác để bảo đảm dòng viện trợ nhân đạo được lưu thông. Đồng thời, lực lượng này phải tham vấn và hợp tác chặt chẽ với Ai Cập và Israel.

Khi lực lượng ổn định quóc tế thiết lập quyền kiểm soát và mang lại ổn định, nghị quyết nói rằng lực lượng Israel sẽ rút khỏi Gaza "dựa trên các tiêu chuẩn, mốc tiến độ và khung thời gian gắn với quá trình giải trừ vũ trang". Những điều này phải được lực lượng ổn định quốc tế, lực lượng Israel, Mỹ và các nước bảo trợ lệnh ngừng bắn cùng thống nhất.

Tổng thống Trump: "Khoảnh khắc mang ý nghĩa lịch sử"

Trên mạng xã hội, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết: "Xin chúc mừng Thế giới trước cuộc bỏ phiếu phi thường của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cách đây ít phút, qua đó công nhận và ủng hộ HỘI ĐỒNG HÒA BÌNH, do tôi làm Chủ tịch, cùng sự tham gia của những nhà lãnh đạo quyền lực và được kính trọng nhất trên toàn thế giới". Theo Tổng thống Trump, "đây sẽ được xem là một trong những quyết định phê chuẩn lớn nhất trong Lịch sử Liên hợp quốc, sẽ dẫn tới hòa bình hơn nữa trên toàn Thế giới, và là một khoảnh khắc mang ý nghĩa Lịch sử thật sự!". Nhà lãnh đạo Mỹ cảm ơn các thành viên Hội đồng Bảo an, gồm cả Nga và Trung Quốc, và cho biết: "Các thành viên của Hội đồng và nhiều thông báo thú vị khác sẽ được công bố trong những tuần tới".

Phản ứng của Israel và Hamas

Sau khi HĐBA LHQ thông qua nghị quyết lịch sử về Gaza, cả Israel và Hamas đã có phản ứng mạnh mẽ, cho thấy rõ sự khó khăn trong thực thi.

Tờ The Times of Israel cho biết trong một tuyên bố về cuộc bỏ phiếu tại HĐBA LHQ, phái đoàn Israel tại LHQ lưu ý rằng kế hoạch hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi giải giáp Hamas. Đại sứ Danny Danon tuyên bố: "Cũng giống như chúng tôi quyết tâm đưa tất cả con tin trở về, chúng tôi sẽ thể hiện quyết tâm tương tự trong việc bảo đảm Hamas bị tước vũ khí", đồng thời nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ không dừng lại hoặc chùn bước cho đến khi Hamas không còn tạo ra mối đe dọa đối với Nhà nước Israel".

Về phần mình, Hamas đã bác bỏ nghị quyết của HĐBA LHQ, nói rằng họ sẽ không giải giáp và rằng việc kháng chiến chống Israel "bằng mọi phương tiện là quyền chính đáng". Hamas tuyên bố nghị quyết của HĐBA LHQ không đáp ứng các quyền và yêu cầu của người Palestine, đồng thời tìm cách áp đặt một chế độ quản thác quốc tế lên Dải Gaza mà người Palestine và các lực lượng kháng chiến đều phản đối.

Hamas cho rằng: "Việc giao cho lực lượng quốc tế các nhiệm vụ và vai trò bên trong Dải Gaza, bao gồm việc giải trừ vũ khí lực lượng kháng chiến, tước đi tính trung lập của lực lượng đó và biến họ thành một bên trong cuộc xung đột đứng về phía lực lượng chiếm đóng (Israel)", đồng thời khẳng định rằng "kháng chiến chống chiếm đóng bằng mọi phương tiện là quyền chính đáng".

AN BÌNH